به نقل از «خبرآنلاین»

تجاوز وحشیانه به طبیعت

تاریخ انتشار: ۱۲ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۳۹۷۸۹

اکولوژی نوروزی یا نوروز محیط زیستانه، پاره ای از ادب نوروزی است که در ادبیات و شعر و سخن نوروزیان کم و بیش دیده می شود و در کنش و منش نوروزی نیز آشکار است، اما همچنان مغفول است و به زبان و گفتمان محیط زیست گرایان راه جدی باز نکرده است. بیایید نوروز را اخلاق زمین و وجدان نوروزی طبیعت ببینیم و شعور بوم شناختی نوروزی را بکاویم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از فضیلت های نوروزی یکی هم بینش و اخلاق زیست محیطی است که بر مراقبت، حرمتداری، همگرایی، یکپارچگی و حفظ محیط زیست و توجه عمیق و موثر به آن استوار است. در زمانه ای که محیط زیست از ابر بحران های جهان به ویژه جامعه ی ماست، سخت محتاج بازخوانی و بازاندیشی ادب زیست محیطی نوروزی هستیم.

تنها ما آدم ها نیستم که دچار فقر و فلاکت و فرودستی شده ایم، ایدئولوژی ها و تکنولوژی ها نفس زمین را بریده اند و زیست بوم را به غارت می برند. در چنین فضایی، نوروز می تواند فراخوانی همگانی برای شعور بوم شناختی و اخلاق زیست محیطی باشد؛ فراخوانی همگانی و مواجهه ای شادمانه برای بازاندیشی در سیاست ها و گفتمان ها و اخلاق محیط زیست پایدار.

ژوزف دژاردن در کتاب "اخلاق محیط زیست" (۱۳۹۶) نشان می دهد دهه هاست بشر می کوشد تا با بازخوانی دین ها، اسطوره ها و فلسفه ها، بنیان هایی اخلاقی برای مواجهه با بحران های زیست محیطی فراهم سازد. ما نیز می توانیم و ناگزیریم چنین کنیم. نوروز فلسفه ای زیست محیطی است که بنیان های اخلاقی محکمی برای مراقبت از زمین و طبیعت دارد.

نوروز فرزند آمیزش فرهنگ و طبیعت است. جهان خوشبخت تر از زوج چند هزار ساله ی فرهنگ و طبیعت با چنین تاریخ طولانی همزیستی مسالمت آمیز و عاشقانه نداشته و ندارد. تقارن نوروز با اعتدال بهاری، اتفاقی سرسری و تصادفی نبوده و نیست.

نخستین آموزه زیست محیطی نوروز اینست که فرهنگ، آداب و ادب زندگی، قواعد جمعی، حکمرانی و سامان جامعه نمی تواند و نباید در تضاد و تعارض با هستی، طبیعت و زمین باشد. نوروزیان نخستین در هزاران سال پیش، هسته تقویم و گاهشماری و فرهنگ و زندگی را بر اعتدال بهاری استوار کردند. این ابداع شگفت و ماندگار، نه تنها نوآوری بی همتای فرهنگی است، بل راهنمای خردمندانه ای برای ساختن فرهنگ هم هست.

اگر مرزها و محدویت های زمین، طبیعت و هستی را نادیده بگیریم، منجر به تخریب شرورانه طبیعت می شویم و زیر پای بشر سست و آینده او نابود می گردد. نوروز حکایت اندیشه ای ژرف درباب نسبت های فرهنگ و طبیعت است. نوروز همگرایی و یکپارچگی انسان و جامعه و فرهنگ با هستی در کلیت آن است. اهمیت این شگفتی نوروز را امروز بیش از همیشه می فهمیم، چه، می بینیم بسیاری از فناوری ها، نوآوری ها و تحولات معاصر اخلاق و ادب زیست محیطی را نادیده انگاشته و به طبیعت تعرض و تجاوز آشکار شده و می شود.

نوروز راهنمای اخلاق محیط زیستی نوروزیان در جهان است. درس اصلی و بزرگ در این راهنما، احترام به زندگی و حیات، احترام به همه موجودات زنده و عشق به طبیعت است. درک این امر دشوار نیست. نگاهی به جایگاه آتش و نور در چهارشنبه سوری کنیم، یا عناصر سفره هفت سین و نمادهایش را در نظر بگیریم و به سبزه و سیر و سماق و دیگر سین ها بیندیشیم، و سیزده بدر را که مختص طبیعت است تامل کنیم، جز پاسداشت مقام والای طبیعت هیچ در آن نمی بینیم.

آموزه بزرگ زیست محیطی نوروز زنده دانستن و جانداپنداری هستی با همه اجزای آن است. در ادب نوروزی، آب، باد، خاک و آتش و همه عناصر عالم روح و جان دارند و طبیعت پاره بزرگ "خیر" در عالم است. ادب نوروزی، هستی را دوگانه منفصل و مجزای جسم و جان، روح و ماده، و فرهنگ و طبیعت نمی بیند و نمی داند.

ادب بوم شناختی نوروزی، طبیعت را ابزاری در خدمت انسان نمی داند و برای طبیعت ارزش ذاتی قایل است. در ادب نوروزی ما آدم ها در امتداد طبیعت هستیم و نمی توانیم و نباید بهره کشانه طبیعت را خادم بی جان و مرده ای مطیع خود بدانیم.

ادب نوروزی "شعور بوم شناختی" دارد که کم‌تر کاویده و فهم شده است. این شعور بوم شناسانه ما را از دارایی پنداری و تملک و تسلط لجام گسیخته و تجاوزکارانه به زمین، گیاهان، حیوانات و هستی باز می دارد و دعوتی است به مواجهه ای شادمانه با طبیعت؛ مواجهه ای که حیات و سرزندگی و شادی را نه فقط برای آدمیان، بل برای کوه ها، دریاها، پرندگان، چرندگان، گیاهان و درختان به یک اندازه می خواهد.

باورهای عامیانه نوروزی مثل باور به سبزه گره زدن، به دیدار سبزه ها رفتن، باورهای لحظه تحویل سال، از روی آتش پریدن و آرزوهای نیک کردن، و دیگر باورها آموزه ها و شعور بوم شناختی ژرفی هستند که توجه ما را به طبیعت و عناصر آن را جلب می کنند.

بنیادی تر که بنگریم کل نوروز گشودگی به هستی است و آشکارسازی و یادآوری اهمیت زمین و طبیعت و حقوق زیستی آنست. سیطره ی بهره کشانه انسان از طبیعت، چشم ما را کور کرده و حقیقت و حقوق طبیعت را پوشیده و پنهان نموده است. نوروز، فراخوان همگانی و همگان به دیدن و گشوده بودن ما به طبیعت است.

نگاه کنیم به آداب خانه تکانی و تمییز کردن خانه و محیط و طراوت بخشیدن به زندگی. چه می بینیم؟ جز این است که محیط و خانه ها را گل آرایی می کنیم؟ و سبزه می اندازیم و نهال می کاریم؟ و جز این است که ناپاکی ها و آلودگی ها را از چهره محیط می زداییم و به طبیعت بکر و اصیل باز می گردیم؟ نوروز شعور بوم شناختی و اخلاق زیست محیطی است که از حکمت خسروانی و بینش غنی طبیعت گرا و اخلاقی و یکپارچگی انسان و طبیعت سرچشمه می گیرد.

شعور بوم شناختی نوروزی، نگرشی جمع گرایانه به زیست بوم و زمین است که جهان را متعلق به همگان و هستی می داند و برایش حق زندگی و زنده مانی قایل است. جهان بازیچه انسان نیست و انسان ها را به فروتنی و خشوع دربرابر هستی فرا می خواند.

شعور بوم شناختی نوروزی در بستری شاد تک تک ما را به تماشا و تامل در طبیعت سوق می دهد تا زیبایی ها، ظرافت ها و زندگی طبیعت را ببینیم و در عین حال بر عملکردهای ویرانگر و تجاوزهای وحشیانه انسان ها در طبیعت بیندیشیم. نوروز آیینه ای فراروی ماست تا نیک بنگریم که چه کرده ایم و چه باید بکنیم.

حال بیمار زمین و طبیعت و زیست بوم امروز نتیجه سیاست ها، ارزش های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و عملکردهای فردی همه ی ماست. شعور بوم شناختی نوروزی دعوتی شادمانه به تامل و نقادی سیاست ها و ارزش ها و عملکردهای فردی است.

بیشتر بخوانید:

دشمنان "سخت" و دشمنان "نرم" نوروز چرا از دانشگاه دفاع کنیم؟ حال خراب سیاست های فرهنگی / قانون چیست، صدا و سیما و دولت چه می گویند، مردم چه می کنند؟/ بدون تفکیک نهادی سیاست فرهنگی نخواهیم داشت زوال نگرانی مشترک متفکران امروز از فوکویاما و پیکتی تا عجم‌اغلو/ فناوری الزاما موجودی معصوم نیست انقلاب علمی خاموش و انفعال ما / پیشگامی تولید فکر نیازمند آزاداندیشی از قیدهای تحمیلی است

216216

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1889812

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: نوروز مغز انسان توسعه پایدار توسعه علمی فرهنگ و طبیعت ادب نوروزی زیست محیطی محیط زیست سیاست ها ی فرهنگ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۳۹۷۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پاکسازی مسیر کوهنوردی درکه با حضور دوستداران محیط زیست

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، فاطمه کریمی معاون راهبری و هماهنگی اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در مراسم پاکسازی رود دره درکه که با حضور مهدی اسفندیاری مشاور اجرایی این اداره کل و... به مناسبت هفته زمین پاک در منطقه یک برگزار شد گفت: کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تکلیف قانونی است و دستگاه‌های خصوصی و عمومی در کنار شهروندان باید ملزم به اجرای آن باشند.

او با اشاره به شعار هفته زمین پاک گفت: با توجه به شعار امسال که " سیاره زمین در مقابل پلاستیک" است باید حفظ محیط زیست از این ماده زیانبخش دغدغه ای عمومی در نظر گرفته شود و مردم بدانند که کیسه پلاستیکی تبدیل به میکروپلاستیک می‌شود و به سلامت شهروندان آسیب وارد می‌کند برای همین باید از رها سازی آن در محیط های طبیعی به خصوص بکر و طبیعت کوهستان خودداری کنند.

کریمی از همه شهروندان و مدیران و سازمان ها خواست با تدبیر و تلاش، مواد پلاستیکی را جایگزین مواد قابل بازیافت کنند و با فرهنگ سازی و ارتقای مشارکت شهروندان، زمین را حفظ نمایند.

نوید انصاری مدیر اداره محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری منطقه یک نیز گفت: برنامه های "هفته زمین پاک" از ۲ تا ۹ اردیبهشت ماه در منطقه یک برگزار شد و در این راستا پاکسازی مسیر کوهنوردی درکه نیز با همکاری شهرداران ناحیه دو و کوهستان، مدیران و کارشناسان محیط زیست منطقه یک، اعضای خانه و کانون های محیط زیست، شورایاری محله درکه، کانون نوجوانان محله درکه و ... و با اجرای برنامه های نمایشی، میز خدمت از طرف مرکز بهداشت درکه همراه بود و در پایان به ۱۵ نفر به قید قرعه هدایایی اهدا شد.

انتهای پیام/